فصل اول
تعاريف – كليات
ماده ۱- به منظور اجراء و تعميم و گسترش انواع بيمه‌هاي اجتماعي و استقرار نظام هماهنگ و متناسب با برنامه‌اي تأمين اجتماعي سازمان تأمين‌اجتماعي كه در اين قانون “سازمان” ناميده مي‌شود تشكيل مي‌گردد.
ماده ۲- تعاريف:
۱- بيمه شده شخصي است كه رأسا” مشمول مقررات تأمين اجتماعي بوده و با پرداخت مبالغي به عنوان حق بيمه حق استفاده از مزاياي مقرر در‌اين قانون را دارد.
۲- خانواده بيمه شده شخص يا اشخاصي هستند كه به تبع بيمه شده از مزاياي موضوع اين قانون استفاده مي‌كنند.
۳- كارگاه محلي است كه بيمه شده به دستور كارفرما يا نماينده او در آنجا كار مي‌كند.
۴- كارفرما شخص حقيقي يا حقوقي است كه بيمه شده به دستور يا به حساب او كار مي‌كند. كليه كساني كه به عنوان مدير يا مسئول عهده‌دار اداره‌كارگاه هستند نماينده كارفرما محسوب مي‌شوند و كارفرما مسئول انجام كليه تعهداتي است كه نمايندگان مزبور در قبال بيمه شده به عهده مي‌گيرند.
۵- مزد يا حقوق يا كارمزد در اين قانون شامل هر گونه وجوه و مزاياي نقدي يا غير نقدي مستمر است كه در مقابل كار به بيمه شده داده مي‌شود.
۶- حق بيمه عبارت از وجوهي است كه به حكم اين قانون و براي استفاده از مزاياي موضوع آن به سازمان پرداخت مي‌گردد.
۷- بيماري‚ وضع غير عادي جسمي يا روحي است كه انجام خدمات درماني را ايجاب مي‌كند يا موجب عدم توانايي موقت اشتغال به كار مي‌شود‌يا اينكه موجب هر دو در آن واحد مي‌گردد.
۸- حادثه از لحاظ اين قانون اتفاقي پيش‌بيني نشده كه تحت تأثير عامل يا عوامل خارجي در اثر عمل يا اتفاق ناگهاني رخ مي‌دهد و موجب‌صدماتي بر جسم يا روان بيمه شده مي‌گردد.
۹- غرامت دستمزد بوجوهي اطلاق مي‌شود كه در ايام بارداري بيماري و عدم توانايي موقت‚ اشتغال به كار و عدم دريافت مزد يا حقوق به حكم‌اين قانون به جاي مزد يا حقوق به بيمه شده پرداخت مي‌شود.
۱۰- وسايل كمكي پزشكي (پروتزواتز) وسايلي هستند كه به منظور اعاده سلامت يا براي جبران نقص جسماني يا تقويت يكي از حواس به كار‌مي‌روند.
۱۱- كمك ازدواج مبغلي است كه طبق شرايط خاصي براي جبران هزينه‌هاي ناشي از ازدواج به بيمه شده پرداخت مي‌گردد.
۱۲- كمك عائله‌مندي مبلغي است كه طبق شرايط خاص در مقابل عائله‌مندي توسط كارفرما به بيمه شده پرداخت مي‌شود.
۱۳- ازكارافتادگي كلي عبارت است از كاهش قدرت كار بيمه‌شده به نحوي كه نتواند با اشتغال به كار سابق يا كار ديگري بيش از (۳).(۱) از درآمد‌قبلي خود را به دست آورد.
۱۴- ازكارافتادگي جزيي عبارت است از كاهش قدرت كار بيمه شده به نحوي كه با اشتغال به كار سابق يا كار ديگر فقط قسمتي از درآمد خود را به‌دست آورد.
۱۵- بازنشستگي عبارت است از عدم اشتغال بيمه شده به كار به سبب رسيدن به سن بازنشستگي مقرر در اين قانون.
۱۶- مستمري عبارت از وجهي است كه طبق شرايط مقرر در اين قانون به منظور جبران قطع تمام يا قسمتي از درآمد به بيمه شده و در صورت‌فوت او براي تأمين معيشت بازماندگان وي به آنان پرداخت مي‌شود.
۱۷- غرامت مقطوع نقص عضو مبلغي است كه به طور يكجا براي جبران نقص عضو با جبران تقليل درآمد بيمه شده به شخص او داده مي‌شود.
۱۸- كمك كفن و دفن مبلغ مقطوعي است كه به منظور تأمين هزينه‌هاي مربوط به كفن و دفن بيمه شده در مواردي كه خانواده او اين امر را به‌عهده مي‌گيرند پرداخت مي‌گردد.
ماده ۳- تأمين اجتماعي موضوع اين قانون شامل موارد زير مي‌باشد:
الف – حوادث و بيماريها.
ب – بارداري.
ج – غرامت دستمزد.
د – ازكارافتادگي.
ه – بازنشستگي.
و – مرگ.
تبصره۱ -(اصلاحي ۰۸/۰۸/۱۳۷۹) مشمولين اين قانون از كمكهاي ازدواج و عائله‌مندي طبق مقررات مربوط برخوردار خواهند شد.
تبصره ۲ -(الحاقي ۰۸/۰۸/۱۳۷۹) ملاك تشخيص سن براي برخورداري از مزاياي قانون تأمين اجتماعي ‚ شناسنامه‌اي است كه در بدو بيمه شدن به سازمان تأمين اجتماعي ارائه شده يا مي‌شود و هرگونه تغييراتي كه پس از آن در شناسنامه به عمل آيد براي سازمان ياد شده معتبر نخواهد بود. افراد تحت تكفل بيمه شده نيز مشمول اين حكم خواهند بود.
